กินเจไม่ได้บุญ กินเนื้อสัตว์ก็ไม่บาป โดยสมเด็จพระญาณสังวรฯ

ลึกซึ้ง...การกินเจ ไม่ใช่การทำบุญ การกินเนื้อสัตว์ ไม่ใช่การทำบาป



เรื่อง "การบริโภคเนื้อสัตว์"
(วิสัชนาธรรมโดย สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชฯ)

สมเด็จพระสังฆราช เคยปรารถเรื่องการกินเจกับพระราชินีว่า คนไทย เข้าใจผิด อยู่มาก 

การกินเจ (ตั้งใจไม่กินเนื้อสัตว์) จริง ๆ ไม่ได้บุญ

อธิบาย คือ เราไม่กินข้าวขาหมู แล้วคิด (จินตนาการ) ว่า หมูจะไม่ถูกฆ่า เปรียบได้กับเรา นั่งอยู่บ้านเฉยๆ แล้วคิด (จินตนาการ) ว่า เราไปช่วยสอนหนังสือคนอนาถา บุญที่เราไปสอนหนังสือคนอนาถานั้น ไม่มี ไม่เกิด เพราะเรา นึกๆ คิดๆ ไปเองไม่ได้ทำ ไม่ได้กระทำจริง

ถ้าอยากได้บุญ เราต้องช่วยชีวิตสัตว์ มี ๒ ข้อ คือ

๑. ช่วยชีวิตมันโดยการไถ่ชีวิต ซื้อสัตว์ที่กำลังถูกฆ่านำมาปล่อย
๒. เมตตาสัตว์ไม่ทำร้ายมัน อย่างนี้เป็นบุญ

แต่การกินเจ บุญไม่เกิด เพราะ เราไม่ได้ลงมือกระทำจริง (ช่วยชีวิตสัตว์) เป็นเพียงแต่คิดไปเอง (มโน)

พระเทวทัตเคย มาเสนอให้ชาวพุทธไม่กินเนื้อสัตว์ พระพุทธเจ้าปฎิเสธ พร้อมให้เหตุผลว่า

๑. เนื้อสัตว์ไม่ใช่ของเหม็น อกุศลกรรมต่างหากที่เป็นของเหม็น
๒. พระต้อง ควรเป็นผู้เลี้ยงง่าย
๓. อนุญาตในการกินเนื้อสัตว์ที่ -ไม่เห็น -ไม่รู้ -ไม่ใช่เนื้อที่ฆ่าโดยเฉพาะให้ตน
๔. อาหารเป็นแค่ของเลี้ยงกายไม่ให้ตาย อย่าสนใจมาก

การรับประทานอาหารมังสวิรัติเป็นบุญหรือไม่?

การที่จะวินิจฉัยว่าการกระทำอะไร เป็นบุญหรือไม่เป็นบุญนั้น ต้องอาศัยกับหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า ที่ว่าด้วย บุญกิริยาวัตถุ ๑๐ อย่าง คือ

๑. ทานมัย บุญสำเร็จด้วยการบริจาคทาน
๒. สีลมัย บุญสำเร็จด้วยการรักษาศีล
๓. ภาวนามัย บุญสำเร็จด้วยการเจริญภาวนา
๔. อปจายนมัย บุญสำเร็จด้วยประพฤติ อ่อนน้อมถ่อมตนต่อผู้ใหญ่
๕. เวยยาวัจจมัย บุญสำเร็จด้วยการช่วยเหลือขวนขวายในกิจการงานต่างๆ
๖. ปัตติทานมัย บุญสำเร็จด้วยการให้ส่วนบุญ
๗. ปัตตานุโมทนามัย บุญสำเร็จด้วยการอนุโมทนาส่วนบุญ
๘. ธัมมัสสวนมัย บุญสำเร็จด้วยการฟังธรรม
๙. ธัมมเทสนามัย บุญสำเร็จด้วยการแสดงธรรม
๑๐.ทิฏฐุชุกัมม์ การทำความคิดเห็นของตนให้ตรง

เมื่อเทียบเคียงกับบุญกิริยาวัตถุ ๑๐ วิธี แล้ว ไม่พบว่าการรับประทานอาหารมังสวิรัติ คือ รับประทานแต่พืชผักเป็นวิธีทำบุญข้อใดเลย จึงไม่นับว่าเป็นวิธีทำบุญในพระพุทธศาสนา 

ลองคิดดูว่าถ้าการกินพืช เช่น ผัก หญ้า ได้บุญ แล้วสัตว์ที่กินพืชเป็นอาหาร เช่น วัว ควาย แพะ แกะ ก็ต้องได้บุญมากกว่ามนุษย์ เพราะสัตว์พวกนี้กินพืชตลอดชีวิต ไม่กินเนื้อสัตว์เลย

การกินเนื้อสัตว์ บาป หรือ ไม่?

การที่จะวินิจฉัยว่าบาปหรือไม่บาปนั้น ต้องพิจารณาว่า การกินเนื้อสัตว์ที่ตายแล้ว เป็นการผิดศีลข้อปาณาติบาตหรือไม่ ศีลข้อปาณาติบาต คือ งดเว้นจากการฆ่าสัตว์ นั้น จะผิดศีลก็ต่อเมื่อประกอบด้วย องค์ ๕ คือ

๑. ปาโณ สัตว์มีชีวิต
๒. ปาณสญฺญิตา รู้ว่าสัตว์มีชีวิต
๓. วธกจิตฺตํ จิตคิดจะฆ่า
๔. อุปกฺกโม พยายามที่จะฆ่า
๕. เตน มรณํ สัตว์ตายด้วยความพยายามนั้น

เมื่อครบองค์ประกอบทั้ง ๕ ข้อ จึงถือว่าเป็นการฆ่าสัตว์ ผิดศีลข้อที่ ๑ เป็นบาป แต่ถ้าไม่ได้ลงมือฆ่าเอง และไม่ได้ใช้ให้ผู้อื่นฆ่า ก็ไม่เป็นบาป 

ตัวอย่าง เราไปจ่ายตลาด ซื้อกุ้งแห้ง ปลาดุกย่าง ปลาทู เนื้อหมู ฯลฯ เราได้มีส่วนร่วมในการฆ่าสัตว์เหล่านั้นหรือไม่ สัตว์เหล่านั้นย่อมตายก่อนที่เราจะไปซื้อมาเป็นอาหาร ถึงเราจะซื้อหรือไม่ซื้อ สัตว์เหล่านั้นก็ตายอยู่แล้ว เราไม่ได้มีส่วนทำให้ตาย
มีพุทธภาษิตบทหนึ่งว่า

“นตฺถิ ปาปํ อกุพฺพโต” “บาป ไม่มีแก่ผู้ไม่ทำ”

การกินผักก็อาจจะต้องฆ่าสัตว์ทางอ้อมไปด้วยเช่นกัน เพราะต้องไถดิน ใส่ปุ๋ย ใช้ยากำจัดแมลง อาจทำให้แมลงต่างๆ ไส้เดือนตายได้ ถ้าแบบนี้บาปก็คงไม่ต้องทำสัมมาอาชีพกันเลย

หลวงปู่แหวน สุจิณโณ ท่านบอกว่า

"ไอ้วัวควายกินหญ้าอยู่ตั้งนาน ไม่เห็นเป็นพระอรหันต์ซักตัว"

ขอบคุณผู้เขียนบทความนี่ ที่มาจากเฟสบุ๊ค พระอรหันต์สายหลวงปู่มั่น


พระอาจารย์ฝั้น อาจาโร และสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช

-----------------------

ใหม่เมืองเอก สรุป

ถ้าคุณไม่เกรียน และศึกษาหลักธรรมะมาพอสมควร คุณก็จะเข้าใจในสิ่งที่สมเด็จพระญาณสังวรอธิบายโดยไม่ยาก

ซึ่งความเชื่อเรื่องการกินเจแล้วได้บุญ จัดเป็น สีลัพพตปรามาส ถือเป็นความหลงผิดอย่างหนึ่ง

ผมเองก็เคยอ่านข้อเขียนนึงของหลวงจีนรูปนึง เกี่ยวกับการกินเจว่า ที่หลวงจีนฉันเจ ไม่ใช่เพราะกินเนื้อสัตว์แล้วบาป

แต่ที่หลวงจีนหลายวัดมักฉันเจเพราะการกินเจมีผลดีต่อสุขภาพ และอาหารฉุนบางอย่างและเนื้อสัตว์ก่อให้เกิด การกำหนัดได้ง่าย

พวกหลวงจีนจึงเลือกฉันเจดีกว่า

เพราะสมัยก่อนในประเทศจีน ผู้คนส่วนใหญ่ยากจนมาก ประชาชนส่วนใหญ่เองก็ไม่ค่อยได้กินเนื้อสัตว์กันอยู่แล้ว อาจจะกินบ้างตามเทศกาลเท่านั้น

หลวงจีนหรือวัดจีนเองก็ยากจนเหมือนกัน ก็ประชาชนส่วนใหญ่ยากจน พระและวัดจะมาร่ำรวยได้อย่างไร หลวงจีนก็ต้องปลูกผักกินเอง (ดูในหนังจีนพอจะเห็นบ้าง) เมื่อหลวงจีนยังต้องปลูกพืชผักกินเอง ก็เลยไม่ได้กินเนื้อสัตว์เพราะไม่มีใครมาบริจาคหรือถวายให้

เพราะหากจะฉันเนื้อสัตว์ หลวงจีนก็ต้องเลี้ยงสัตว์เองและฆ่าเอง ซึ่งมันก็บาป ผิดศีล

ส่วนประเพณีถือศีลกินเจ คุณผู้อ่านลองไปหาข้อมูลต้นกำเนิดเถิด มูลเหตุส่วนใหญ่ที่เขาสันนิษฐานถึงการกำเนิดเทศกาลกินเจ ก็ไม่เกี่ยวกับการกินเจแล้วได้บุญแต่อย่างใด

และการที่คนกินเจเพียง 10 วัน แม้อาจจะช่วยลดการฆ่าสัตว์ให้ลดลงหรือช้าลงในช่วงเวลาสั้น ๆ แต่พอหลังจากกินการกินเจแล้ว สัตว์ที่รอการฆ่าก็ยังถูกฆ่าต่อไปเหมือนเดิม

ประหนึ่งคำพูดที่ว่า "แค่กินเจ 10 วัน แต่มากินเนื้อสัตว์อย่างล้างผลาญในเทศกาลตรุษจีนแทน" ซึ่งก็เท่ากับไม่ได้ต่างอะไรเลย

ยกตัวอย่างเช่น มีวัวตัวนึงจากหมู่บ้านนึง ถูกเจ้าของขายให้โรงฆ่าสัตว์ แล้วกำลังจะถูกฆ่าในอีกไม่นาน

ถามว่า ถ้าคนในหมู่บ้านอยากจะช่วยให้วัวตัวนั้นรอดตาย ก็เลยนัดกันว่าวันนี้พวกเราทั้งหมู่บ้าน มากินเจสัก 10 วัน ถามว่าจะช่วยให้วัวตัวนั้นรอดตายได้หรือไม่?

ส่วนคำอธิบายที่มากกว่านี้เพื่อให้เห็น ภาพชัดเจนยิ่งขึ้นว่า ทำไมกินเนื้อสัตว์จึงไม่บาป เชิญคุณผู้อ่านไปอ่านต่อในบทความนี้ต่อเลยครับ

คลิกอ่าน akecity แจงเหตุผลที่ว่า ทำไมกินเนื้อสัตว์ไม่บาป